Blefaritis: ontsteking van de oogleden
De symptomen herkennen, de oorzaken behandelen
Wat is een ooglidontsteking?
Ooglidontsteking, in medische termen blefaritis genoemd, verwijst naar ontstekingsziekten aan de randen van de oogleden. Het is een veel voorkomende aandoening die verschillende vormen kan aannemen. In tegenstelling tot een acute oogontsteking die gepaard kan gaan met een stye (medisch: hordeolum), begint een chronische ooglidontsteking langzaam en geleidelijk aan.
Afb. 1: Gezwollen, rood ooglid met stye
Symptomen
Bij chronische ooglidontsteking ontwikkelen de volgende symptomen zich meestal na verloop van tijd:
- gezwollen, rode, plakkerige en jeukende ooglidranden,
- schilferige, plakkerige wimpers,
- pijnlijke ogen,
- wazig zicht en
- gevoeligheid voor licht.
De ogen tranen en voelen droog en moe aan en het bindvlies is rood aangelopen. De ziekte strekt zich meestal uit over een periode van weken of maanden en behandeling met antibiotica of cortisone leidt vaak niet tot het gewenste resultaat van blijvende verlichting van de symptomen. Dagelijkse hygiëne en verzorging van de oogleden worden gezien als de belangrijkste behandelingsmaatregelen.
Afb. 2: Bovenste ooglid met plakkerige wimpers (bron: dr. Thomas Kaercher)
Acute stye:
Een stye is een acute ontsteking van de klieren in het ooglid veroorzaakt door bacteriën. Stafylokokken zijn over het algemeen verantwoordelijk voor styes. Ze veroorzaken een ophoping van pus, een zogenaamd abces.
Afb. 3: Stye
Ooglidontsteking
De ontwikkeling
De talgklieren op het ooglid, ook wel klieren van Meibom genoemd, komen uit op de randen van het ooglid en zijn een belangrijk onderdeel van het beschermingsapparaat van het oog:
Ze produceren een olieachtige film die een beschermende laag vormt over het oppervlak van de traanfilm. De onderliggende waterige laag van de traanfilm wordt beschermd tegen verdamping door de intacte olielaag.
Als de productie van de oliefilm verstoord is door de Meibomklieren, is de samenstelling van de traanfilm niet optimaal en ontstaat irritatie van het oogoppervlak en de oogleden. De bloedtoevoer naar de ogen en de oogleden neemt toe en het bindvlies wordt rood. Na verloop van tijd ontstaat een pusachtige, witgele korst. Dit staat bekend als een meibomklierdisfunctie (MGD), wat gepaard kan gaan met een ooglidontsteking.
Als de disfunctie verstopping van de talgklieren veroorzaakt, hopen de afscheidingen zich op en kan er een meibomian cyste (chalazion) ontstaan. Als er een bacteriële infectie aanwezig is, kan er een stye (hordeolum) ontstaan.
Afb. 4: De oogleden als beschermingsapparaat van het oog
Ontsteking van de oogleden
De oorzaken
Factoren
Sommige mensen hebben al vanaf hun geboorte een vette huid en verstopte poriën. Deze aangeboren huidkenmerken kunnen versterkt worden door zowel interne als externe factoren en kunnen zich ontwikkelen tot een meibomklierdisfunctie (MGD).
Afb. 5: Ooglid met verstopte Meibomklieren en opgedroogde afscheiding (bron: Nicholls KK et al. IOVS 2011;52:1917-2085.)
Deze interne en externe factoren zijn onder andere:
- verouderingsprocessen
- hormonen
- huidziekten
- gebruik van cosmetica en huidverzorgingsproducten
- geneesmiddelen
- omgevingsfactoren (bijv. stof, droogte of wind)
- roken
- lucht van verwarmings- en airconditioningsystemen
- voeding
- vaak voorkomende aandoeningen (bijv. reuma, schildklieraandoeningen en diabetes)
- oogziekten
Diagnose
De diagnose wordt meestal gesteld door een oogarts. Daarnaast kan een afspraak met de huisarts en/of dermatoloog nuttig zijn om de interne oorzaken op te helderen.
Een meibomklierdisfunctie is meestal een langdurige aandoening.
Het kan echter goed onder controle worden gehouden door middel van een geschikte behandeling zodat een aanzienlijke verlichting van de symptomen of zelfs vrij zijn van symptomen mogelijk is.
